Ο….Ομπάμα της Κασσάνδρου

Αφρικανοί που ζουν στην Θεσσαλονίκη σε μια κατάθεση ψυχής στον “ΑτΚ”

ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΑΛΑΜΕ

asalames@ekdotiki.gr

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

«Οι αστυνομικοί μάς φέρονται σαν να είμαστε σκλάβοι. Μας σταματάνε και ρωτάνε τις κοπέλες μας, γιατί έχουν σχέση με μαύρο. Ναι, πολλοί πουλάμε παράνομα cd και τσάντες, γιατί δε μας δίνουν την ευκαιρία να κάνουμε μία νόμιμη δουλειά. Δείξτε έλεος και δώστε μας χαρτιά. Σας ικετεύουμε να δείξετε έλεος. Σας ικετεύουμε να δείξετε έλεος. Σας ικετεύουμε...»

Παράνομοι μικροπωλητές από ανάγκη γίνονται οι 400 και πλέον Αφρικανοί, στην πλειοψηφία τους Νιγηριανοί, που εγκαταστάθηκαν στην συμπρωτεύουσα. Η συντριπτική τους πλειοψηφία δεν έχει άδεια παραμονής, ενώ ο νόμος του 2006, ο οποίος χορηγεί άδειες πλανόδιων πωλητών μόνο σε Έλληνες και ομογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ, τους καταδικάζει να ζουν εσαεί σε συνθήκες παρανομίας.

Η ζωή στην Θεσσαλονίκη

Τρεις δεκαετίες κλείνει η αφρικανική παρουσία στην Θεσσαλονίκη, καθώς οι πρώτοι αφρικανοί βρέθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του ’80 στην συμπρωτεύουσα ως υπότροφοι φοιτητές από την ελληνική κυβέρνηση. Μέσω αυτών εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλονίκη μεγάλος αριθμός συμπολιτών τους, ελάχιστοι όμως την επέλεξαν και ως τόπο μόνιμης παραμονής. Οι περισσότεροι σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή του τμήματος Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Γιώργο Αγγελόπουλο, χρησιμοποιούν την Θεσσαλονίκη ως ενδιάμεσο σταθμό προκειμένου να συγκεντρώσουν χρήματα, ώστε να βρεθούν σε μία από τις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με ιδιαίτερη προτίμηση στη Ρώμη και το Άμστερνταμ. Βασικός λόγος, είναι το γεγονός ότι η μεταναστευτική πολιτική η οποία εφαρμόζεται στις χώρες αυτές, ευνοεί την ύπαρξη οργανωμένων αφρικανικών κοινοτήτων και προοπτικών εργασίας. «Σε αυτές τις πόλεις υπάρχει ένα τεράστιο φάσμα επαγγελματικών ευκαιριών. Υπάρχουν συντοπίτες του και οργανωμένα δίκτυα υποδοχής εδώ και δεκαετίες. Στην Ελλάδα είναι σχεδόν αδύνατο να νομιμοποιηθεί ένας Αφρικανός ειδικά αν εργάζεται σαν μικροπωλητής». Οι περιοχές τις οποίες επιλέγουν για τόπο διαμονής είναι κατεξοχήν η Δελφών και η Κασσάνδρου, περιοχές στις οποίες τα τελευταία χρόνια άνοιξαν επιχειρήσεις με αφρικανούς ιδιοκτήτες. Η σχέση τους με τους Έλληνες είναι ανύπαρκτες, παρά το γεγονός, ότι αρκετοί Αφρικανοί και ιδίως Νιγηριανοί διατηρούν σχέσεις με Ελληνίδες, καθώς πάνω από το 70% των Αφρικανών που ζουν στην Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι άνδρες. Αλλά και η σχέση τους με μετανάστες άλλων εθνοτήτων είναι πάρα πολύ περιορισμένες καθώς δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην εικόνα τους και φοβούνται μην τις επιβαρύνουν από τυχόν συναναστροφή τους με παραβατικά στοιχεία. «Σε μία συζήτηση που είχα με κάποιους Νιγηριανούς, μου είπαν ότι δεν θέλουν να συναναστρέφονται με Ρώσους και Αλβανούς, γιατί κάποιοι από αυτούς σχετίζονται με όπλα και ναρκωτικά», εξηγεί στον “ΑτΚ” ο Απόστολος Ανδρικόπουλος, υποψήφιος διδάκτορας του πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, του οποίου η πτυχιακή εργασία, αφορά την συμβίωση γηγενών και μεταναστών στην Θεσσαλονίκη. Το πλανόδιο λιανεμπόριο cd αποτελεί μία οικεία μορφή εργασίας για αυτούς. Στη Νιγηρία το πλανόδιο εμπόριο cd και dvd είναι νόμιμο, καθώς οι μικροπωλητές πληρώνουν δικαιώματα στις δισκογραφικές εταιρείες μέσω της αγοράς εξώφυλλων από αυτές. Οι ίδιοι άλλωστε θεωρούν ότι το παράνομο εμπόριο αποτελεί και το μόνο τους σφάλμα.

«This is Greece, αν δεν σου αρέσει φύγε»

Η συνάντηση με μέλη της αφρικανικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης ορίστηκε στο “African Joint” (το αφρικάνικο ταβερνάκι) στην Λ.Στρατού, το γνωστότερο στέκι αφρικανών της Θεσσαλονίκης, μέσω του Νιγηριανής καταγωγής ιδιοκτήτη του Μπεν, ο οποίος είναι και από τους ελάχιστους τυχερούς που εξασφάλισαν άδεια παραμονής. «Όποιος Αφρικανός έρθει στην Θεσσαλονίκη, καταλήγει σε μένα. Ξέρει ότι μέσα από εδώ θα βρει μια προσωρινή στέγη και ένα πιάτο φαγητό μέχρι να αρχίσει να δουλεύει», εξηγεί ο Μπεν στον “ΑτΚ”. Οι περισσότεροι Αφρικανοί σύμφωνα με τον Μπεν βρίσκονται στην Ελλάδα εξαιτίας των κακών οικονομικών συνθηκών στην πατρίδα τους και όταν έρχονται στην Ελλάδα συνήθως είναι χωρίς χρήματα και φοβισμένοι, γιατί δεν έχουν άδεια παραμονής. Τη συζήτηση παρακολουθούν και άλλοι Αφρικανοί διστακτικά στην αρχή και με ενδιαφέρον στη συνέχεια. Η κουβέντα διακόπτεται απότομα από το φωτογράφο. Οι περισσότεροι θαμώνες δυσανασχετούν και αρνούνται να φωτογραφηθούν. Ο μόνος μαζί με τον Μπεν που δέχεται να βγει φωτογραφία είναι ένας συντοπίτης του ονόματι…Ομπάμα, ο οποίος χωρίς να καθυστερήσει παίρνει το λόγο με μία ερώτηση «Την Τρίτη ορκίστηκε μαύρος πρόεδρος στην Αμερική. Νομίζεις, ότι στην Ελλάδα υπάρχει ποτέ περίπτωση να εκλέξετε μετανάστη πρωθυπουργό;». Ο Ομπάμα είναι πατέρας ενός δίχρονου αγοριού. Καθημερινά ζει με το φόβο, ότι θα τον συλλάβουν και θα μείνει ο γιος του χωρίς τον πατέρα του. «Κάθε βράδυ που γυρίζω σπίτι σκέφτομαι ότι θέλω να φύγω από αυτό το μέρος και βάζω τα κλάματα». Στη συζήτηση συμμετέχει και ο Στηβ, ο οποίος είναι ήδη τρία χρόνια στην Θεσσαλονίκη. «Ξέρεις πόσο τραγικό είναι να πεθαίνει ένας συγγενής σου στην πατρίδα σου και να μην μπορείς να τον επισκεφτείς; Εκλιπαρούμε να αλλάξει η κατάσταση, αλλά η απάντηση που εισπράττουμε από τους αρμόδιους είναι. “Τhis is Greece, αν δε σου αρέσει φύγε”. Για τον Μπεν, οι Έλληνες δεν είναι ανοιχτός λαός, καθώς πολλοί Αφρικανοί με γνώσεις και δυνατότητες καταδικάζονται στο περιθώριο και την παρανομία αντί να ενταχθούν δημιουργικά στην ελληνική κοινωνία. «Πρέπει κάποια στιγμή οι Έλληνες να δείτε τι μπορούμε να σας προσφέρουμε, ανεξαρτήτως χρώματος δέρματος».